Bài thuốc bí ẩn của người đàn bà Sán Dìu

Sáu đời bốc thuốc cứu người

Bà Đặng Thị Lâm (số nhà 64 đường Thụy Phương, xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, TP Hà Nội) sinh ra và lớn lên ở xóm Ao Lang, xã Ninh Sơn (huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên), gia đình bà có nghề bốc thuốc cổ truyền của người dân tộc Sán Dìu. Bố bà lương y Đặng Văn Đức, một thầy thuốc cả đời chữa bệnh cứu dân nghèo mà không lấy tiền. Năm ngoái ông cụ qua đời, người dân ở khắp nơi đến phúng viếng tiễn đưa cụ về nơi chín suối. Ai nấy đều tiếc thương.

Bà Lâm bảo, tính đến đời con cái bà cũng phải đời thứ sáu làm nghề bốc thuốc Nam. Bà là người con thứ hai trong gia đình có bảy chị em. Nhưng từ nhỏ bà đã được bố chọn là người nối nghiệp cha ông làm thuốc, bởi bà rất ham mê đọc sách về y dược. Hơn mười tuổi bà Lâm đã được bố đưa lên rừng tìm kiếm các vị thuốc để chữa bệnh. Vì thế, bà đã sớm tiếp thu được các bài thuốc gia truyền của gia tộc. Bà Lâm cho hay, bố bà cũng muốn truyền nghề cho các chị em khác trong gia đình, nhưng không phải ai muốn làm là được. Làm nghề chữa bệnh phải có duyên mới làm được, bởi cũng bệnh nhân bị bệnh như thế, cũng bài thuốc của gia đình như vậy, nhưng không phải ai cũng chữa khỏi bệnh. 

Nhờ bài thuốc Nam gia truyền, lương y Lâm đã cứu khỏi cho hàng trăm bệnh nhân bị xơ gan giai đoạn cuối.

Bệnh viện trả về chờ chết vẫn chữa khỏi

Lương y Lâm cho hay, gia đình bà chữa khỏi nhiều bệnh. Nhưng hiệu quả nhất hiện nay là bài thuốc đặc trị bệnh xơ gan. Khi bệnh nhân bị xơ gan, chức năng gan suy giảm dẫn đến bị cao áp tĩnh mạch, lá lách to, từ đó không hấp thụ được protein và vitamin mà còn đào thải protein hình thành phù thũng. Người mắc bệnh này thường có biểu hiện rối loạn tiêu hóa, chán ăn và phù toàn thân, bụng trướng nước, da vàng, mắt vàng...

Lương y Lâm dẫn tôi vào trong phòng, nơi lưu trữ sổ ghi chép những bệnh nhân đã đến nhờ bà chữa trị. Có hàng trăm bệnh nhân bị xơ gan đã được lương y Lâm chữa khỏi, trong số đó bà vẫn nhớ nhất bệnh nhân Trần Đình Khứu (tổ 8, đường K2 thị trấn Cầu Diễn, huyện Từ Liêm, TP Hà Nội). "Đầu năm ngoái nhờ người quen giới thiệu gia đình anh Khứu đã đưa anh đến đây nhờ tôi chữa trị. Khi đó anh trong tình trạng hôn mê, da vàng, người bị phù nề. Mới đầu tôi nhìn thấy sợ hãi, định trả về vì chưa cần hỏi gia đình tôi cũng có thể đoán anh ta bị xơ gan giai đoạn cuối. Nhưng nhìn thấy anh ta như vậy tôi thương quá, mới nhận lời chữa trị. Người vợ anh Khứu cho biết anh bị bệnh mấy năm nay, gia đình đã đưa đi chữa trị khắp nơi nhưng bệnh tình không thuyên giảm. Trước khi đến nhờ tôi chữa, cũng đã nằm điều trị một thời gian ở Bệnh viện Bạch Mai. Bệnh của anh giai đoạn cuối nên họ trả về", bà Lâm kể.

Sau khi bắt mạch cho anh Khứu xong, lương y Lâm trấn an mọi người trong gia đình anh và nói bà sẽ cố gắng hết sức chữa, còn khỏi hay không bà cũng chưa dám khẳng định. Nói rồi bà bốc năm thang thuốc  đưa cho anh Khứu về nhà sắc uống, mọi ăn uống sinh hoạt phải thực hiện như trong đơn thuốc.

Bà Lâm bảo, hằng ngày dù bận công việc kê đơn bốc thuốc cho các bệnh nhân khác, nhưng bà vẫn tranh thủ đến bắt mạch, theo dõi tình trạng sức khoẻ của anh Khứu. Từ đó bà điều chỉnh dần lượng thuốc cho hợp lý. Và điều kỳ diệu đã diễn ra, sau khi uống bảy thang thuốc của lương y Lâm, anh Khứu đã có thể ngồi dậy, ăn uống sinh hoạt bình thường. "Gia đình anh Khứu vui mừng quá, đưa anh sang cảm ơn tôi vì đã chữa khỏi bệnh. Họ nói nhờ tôi mà anh ấy được tái sinh. Họ đưa cả tiền và vàng đến cảm ơn, nhưng tôi đã từ chối. Bởi tôi luôn xác định chữa bệnh để làm phúc chứ không phải vì tiền", bà Lâm cho hay.

Lương y Lâm cùng chồng bốc thuốc.

Lấy thuốc phải có giờ...

Lương y Lâm cho biết, tuy gia đình bà xuống Hà Nội định cư, nhưng ở quê bà vẫn bảo tồn vườn thuốc gia truyền trên núi. Tất cả các loại thuốc Nam bà bốc cho bệnh nhân đều lấy trên đó. Điều đặc biệt, mỗi khi ai đó hỏi về bài thuốc chữa xơ gan của gia đình thì bà không giấu diếm. "Bài thuốc đó bao gồm cây cà gai leo, diệp hạ ninh, bồ công anh... ai hỏi tôi cũng nói cho họ biết. Tôi còn viết cách kết hợp các vị thuốc đó như thế nào trên website của nhà thuốc".

Tôi hỏi bà: "Thế bà không sợ người khác biết bí quyết của bài thuốc gia truyền sao. Bà chậm rãi trả lời: "Bài thuốc chữa xơ gan chủ yếu là những vị như thế, nhưng tôi khẳng định không phải ai cũng lấy được các vị thuốc đó và khi lấy được rồi chữa bệnh chưa chắc đã khỏi".

Để lấy được những vị thuốc đó mỗi tuần vợ chồng bà phải mất vài ngày về Đồng Hỷ, Thái Nguyên, leo lên những cánh rừng nguyên sinh để lấy thuốc. Bà Lâm bảo: "Trong các vị thuốc đó có vị phải lấy từ 5h sáng, mỗi vị phải lấy ở hướng khác nhau. Có thuốc mang về sấy cho cháy thành than, có vị sao vàng hạ thổ rồi trộn với nhau. Tất cả các công đoạn đó được thực hiện một cách nghiêm ngặt, như thế thì mới khỏi bệnh được".

Bà Lâm đang bắt mạch cho chị Văn.

Làm phúc cho những bệnh nhân nghèo

Lương y Đặng Thị Lâm hiện là Phó Chủ tịch Hội Đông y huyện Từ Liêm, Hà Nội. Với nỗ lực không mệt mỏi trong việc khám, chữa bệnh cho các bệnh nhân trong những năm qua, bà đã vinh dự đựợc Đảng và Nhà nước tặng nhiều bằng khen, giấy khen và các giải thưởng cao quý.

Hơn 40 làm nghề bốc thuốc chữa bệnh cứu người, lương y Lâm chỉ có một mong muốn là sẽ cứu giúp được nhiều bệnh nhân hơn nữa. Đặc biệt là những người nghèo. Trong căn nhà nhỏ của bà vừa là nơi ở, vừa làm nơi kê đơn bốc thuốc. Tuy vậy, bà vẫn dành riêng một phòng cho các bệnh nhân nghèo ở xa đến điều trị. Bà Lâm kể: "Năm ngoái có một gia đình chở người đàn ông đến trước cửa nhà tôi, rồi để anh ta ở đó, tôi không biết anh ta là ai, nhưng thấy người lả đi vì đói. Tôi lấy cơm cho anh ta ăn, sau này hỏi chuyện anh ta mới nói tên là Đỗ Xuân Hiền quê ở huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Vì bị bệnh thần kinh đi chữa trị nhiều nơi không khỏi. Gia đình ruồng bỏ, không muốn chăm sóc nữa nên mới đưa anh ta lên Hà Nội ném anh ta đi cho khuất mắt".

Biết hoàn cảnh anh Hiền đáng thương, bà Lâm đã cho anh ở lại ăn ở và điều trị miễn phí. Bà tận tâm chữa bệnh cho anh. Nhờ thế mà vài tháng sau anh đã khỏi bệnh. Sau đó bà đã đưa anh về tận nhà và cho ít vốn liếng làm ăn.

Chị Nguyễn Thị Văn, xã Lâm Hội, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương cho biết: "Tôi bị bệnh rối loạn tiền đình, thường xuyên bị hoa mắt, chóng mặt, đi chữa nhiều nơi không khỏi. Nhờ người thân giới thiệu tôi đã đến nhờ bà Lâm chữa. Hơn một tháng chữa trị, hằng ngày bà cho uống thuốc Nam, giờ sức khoẻ của tôi đã ổn định. Không còn thấy hoa mắt chóng mặt nữa. Đặc biệt, đối với những gia đình khó khăn như tôi bà Lâm chỉ lấy chút ít tiền thuốc, còn tiền ăn ở gần như bà không lấy".

"Tôi từng được gặp lương y Lâm, từng trực tiếp xem các vị thuốc của gia đình bà bốc chữa bệnh cho bệnh nhân. Tôi thấy gia đình bà Lâm có bài thuốc chữa bệnh xơ gan rất quý, đã chữa khỏi cho nhiều trường hợp bị bệnh hiểm nghèo".

Lương y Nguyễn Hữu Toàn (nhà thuốc Đông y Nguyễn Hữu Toàn TP Hải Phòng) 

Đức Lợi